TK podzielił stanowisko Ordo Iuris: pierwszeństwo zgromadzeń cyklicznych zgodne z Konstytucją

fotolia.com

16 marca Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył złożony w trybie kontroli prewencyjnej wniosek Prezydenta RP Andrzeja Dudy o zbadanie zgodności ustawy z dnia 13 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach. Trybunał Konstytucyjny nie podzielił zarzutów Prezydenta i stwierdził zgodność zaskarżonych przepisów z Konstytucją.

Najważniejszym elementem nowelizacji Prawo o zgromadzeniach było wprowadzenie odrębnej instytucji zgromadzeń organizowanych cyklicznie, czyli takich, które odbywają się w tym samym miejscu regularnie od co najmniej 3 lat. Tym ostatnim zapewniono pierwszeństwo w przypadku kolizji z pozostałymi zgromadzeniami. Jak podkreślali eksperci Ordo Iuris, wprowadzenie tego typu rozróżnień nie jest sprzeczne z Konstytucją.

Wprowadzenie zgromadzeń organizowanych cyklicznie jako odrębnej formy zgromadzeń spotkało się z negatywną oceną Prezydenta. W opinii głowy państwa sytuacja prawna zgromadzeń nie powinna być różnicowana w zależności od organu uczestniczącego w postępowaniu poprzedzającym  zgromadzenie (wojewoda w przypadku zgromadzeń cyklicznych, organ gminy – w pozostałych) oraz od częstotliwości ich przeprowadzania. Nie znajduje to bowiem żadnego uzasadnienia w Konstytucji RP i w efekcie prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości oraz wolności zgromadzeń.

Nie podzielając tej argumentacji, Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że wprowadzenie instytucji zgromadzeń cyklicznych stanowi nowy, dodatkowy sposób realizacji wolności zgromadzeń. Trybunał przyznał, że tym samym ustawodawca niewątpliwie dokonał ingerencji w sposób korzystania z wolności zgromadzeń, lecz jest ona konstytucyjnie dopuszczalna, ponieważ ma charakter proporcjonalny, została określona w ustawie oraz służy realizacji wymienionych w Konstytucji wartości, tj. bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego.

Kolejny zarzut Prezydenta dotyczył działania nowego prawa wstecz, lecz Trybunał Konstytucyjny uznał, że w istocie mamy tu do czynienia z zasadą bezpośredniego stosowania nowego prawa (od wejścia w życie), a w konsekwencji nie może być mowy o naruszeniu zasady demokratycznego państwa prawnego. Trybunał nie podzielił również zarzutu Prezydenta dotyczącego naruszenia prawa do sądu organizatora zgromadzenia, które w skutek kolizji ze zgromadzeniem cyklicznym zostało zakazane przez wojewodę w drodze zarządzenia zastępczego, ponieważ to nie nowelizacja Prawa o zgromadzeniach jest źródłem ewentualnego ograniczenia prawa do sądu.